Prematuur – ook bekend als vroeggeboorte – houdt in dat de baby voor week 37 geboren is. Een premature geboorte komt met typerende uiterlijke kenmerken en mogelijke vervelende gevolgen. Hoe vroeger de geboorte, hoe groter het risico op ernstige complicaties. Een team aan specialisten staat paraat om de beste zorg te geven aan een te vroeg geboren baby. De baby wordt intensief in de gaten gehouden wanneer hij in het ziekenhuis ligt en ook wanneer hij naar huis mag. In deze blog vertellen we je alles over een premature geboorte en wat dit betekent voor een baby.
Wat is prematuur?
Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken. Kinderen die prematuur geboren zijn worden geboren vóór week 37. Tijdens de eerste weken van de zwangerschap worden alle organen van je baby aangemaakt, in de weken daarna groeien en rijpen ze verder uit. Als de baby prematuur geboren wordt heeft dit gevolgen op de ontwikkeling van het orgaansysteem. Wel geldt: hoe vroeger de geboorte, hoe grote het risico van een achterstand. Dus niet alle prematuur geboren baby’s hebben last van alle complicaties en mogelijke ontwikkelingsachterstanden.
Vaak zie je dat de coördinatie van onder andere het zuigen, slikken en ademhalen van een te vroeg geboren baby onrijp zijn. Hierdoor moet de baby tot de uitgerekende datum onder controle in het ziekenhuis blijven. Maar als alles goed gaat, mag hij of zij eerder met de ouders mee naar huis.
Oorzaken premature bevalling
Er zijn verschillende redenen waarom een baby prematuur geboren wordt. De oorzaak kan liggen bij de moeder, de baby of de baarmoeder. Vaak is de hoofdoorzaak van de te vroege bevalling niet bekend.
Factoren moeder
Afwijkingen in de baarmoederhals, een zwangerschapsvergiftiging, hoge bloeddruk, infecties, ziektes, het gebruik van drugs of alcohol en slechte sociaal- en economische omstandigheden kunnen effect hebben op een vroeggeboorte.
Factoren baby
Een meerlingzwangerschap, een aangeboren afwijking of een infectie kan een vroeggeboorte in gang zetten.
Factoren baarmoeder
Afwijkingen in de veilige haven van de baby kan ervoor zorgen dat hij te vroeg geboren wordt. Denk aan een ontsteking, het loslaten van de placenta, een voorliggende placenta en het voortijdig breken van de vliezen.
Behandeling
De behandeling van iedere premature baby is anders en afhankelijk van verschillende factoren. Zoals de zwangerschapsduur, het gewicht van de baby en de mogelijke complicaties. De baby’s worden in de gaten gehouden door een team van (kinder)artsen, neonatologen en verpleegkundigen. En zij bepalen de zorg die de baby nodig heeft en leren je baby zelf drinken en op temperatuur komen en houden. Ook wordt er rekening gehouden met het feit dat de ouders en het kind elkaars aanwezigheid nodig hebben. Hiervoor is genoeg ruimte voor. Het team van specialisten is aanwezig voor alle vragen en onzekerheden. Tenslotte bereiden ze de ouders ook alvast voor op het moment wanneer je samen naar huis mag.
Voeding
Veel te vroeg geboren baby’s kunnen nog niet zelfstandig drinken, dit komt doordat de coördinatie van ademen, zuigen en slikken nog niet voldoende zijn ontwikkeld. Ook hier geldt: hoe vroeger de geboorte, hoe groter de complicaties. Totdat je kindje zelfstandig borst- of flesvoeding kan drinken, krijgt hij voeding via een maagsonde. Geen zorgen, de verpleegkunde begeleidt je hierin (St. Antonius Ziekenhuis, 2021).
Fysieke kenmerken van een premature baby
Doordat de baby niet de complete baarmoeder ervaring heeft gehad, kan het voorkomen dat je premature baby er net een beetje anders uitziet dan voldragen baby’s. Uiterlijke kenmerken van prematuren kunnen zijn:
- Groot hoofdje in vergelijking met het lichaam
- Laag in gewicht
- Dunne, rode en kwetsbare huid
- Donsachtige beharing
- Kraakbeen is zacht
- De uitwendige genitaliën zijn nog niet goed volgroeid. Bij jongens zijn vaak de testikels niet ingedaald en bij meisjes liggen de grote schaamlippen nog niet over de kleine heen.
Gevolgen premature bevalling
Naast de bovengenoemde complicaties heeft een premature baby meer kans op ontwikkelingsachterstanden. Geheugenproblematiek, leer- en gedragsproblemen, spraak- en taalachterstand, problemen met sociale contacten en lichamelijke coördinatie en een verminderd vermogen tot het oplossen van problemen kunnen gevolgen zijn van een vroeggeboorte. Het valt op hoe vroeger de geboorte, hoe grote het risico van een achterstand. Dus dit hoeft niet voor ieder prematuur geboren kindje te gelden (Gezondheidsplein, 2017).
Eindelijk naar huis, en nu?
Als de baby rond de uitgerekende datum geen monitorbewaking meer nodig heeft, zichzelf warm kan houden buiten de couveuse en zelf kan drinken, mag hij naar huis. Je zou denken dat dit een reden voor een feestje is, maar dit moment geeft ook genoeg redenen voor spanning. Het is voor de ouders erg wennen en ook eng dat hun kwetsbare baby thuis is in plaats van onder controle in het ziekenhuis. De ouders en het kindje zullen onrust en onzekerheid met zich meenemen, dus neem daarom ook de tijd om te wennen. Het kan verlichtend helpen om met iemand in gesprek te gaan die dit ook heeft meegemaakt (Diakonessenhuis, z.d.). Voor jou én voor de kleine heeft een vroeggeboorte veel impact. En vergeet niet: je hoeft niet alles alleen te doen!
Bronnen:
Diakonessenhuis. (z.d.). Diakonessenhuis. Geraadpleegd op 12 juli 2021, van https://www.diakonessenhuis.nl/folders/opname-uw-vroeg-geboren-baby
Gezondheidsplein. (2017, 18 juli). Medische problemen bij vroeggeboorte. Dossier Te vroeg/ prematuur geboren baby’s | Gezondheidsplein.nl. https://www.gezondheidsplein.nl/dossiers/te-vroeg-prematuur-geboren-babys/medische-problemen-bij-vroeggeboorte/item44036
St. Antonius Ziekenhuis. (2021, 26 april). Te vroeg geboren kindje (prematuriteit). https://www.antoniusziekenhuis.nl/te-vroeg-geboren-kindje-prematuriteit#:%7E:text=Kinderen%20die%20v%C3%B3%C3%B3r%20een%20zwangerschapsduur,nog%20verder%20groeien%20en%20uitrijpen.